ભારતના આ ગામમાં હતા 108 મંદિર અને 108 તળાવ, આજે પણ લોકો જોઈને થઈ જાય છ ચકિત…

ભારત મંદિરોનો દેશ કહેવામાં આવે છે. અહીં દરેક ગામ, નગર અને શહેરમાં મંદિરો જોવા મળે છે, જે ફક્ત પોતાનામાં જ અનોખા નથી પણ વાસ્તુકલાનું ઉત્તમ ઉદાહરણ પણ છે, પણ શું તમે માનશો કે એક ગામમાં 108 મંદિરો અને 108 તળાવો છે.

પશ્ચિમ બંગાળ અને ઝારખંડની મધ્ય સરહદ પર દુમકા જિલ્લામાં એક ગામ છે. આ ગામ ‘મંદિર-માલુટીનું ગામ’ તરીકે ઓળખાય છે. આ ગામની સૌથી મોટી ખાસિયત અહીં બનેલા ટેરાકોટા શૈલીના મંદિરો છે. આ મંદિરો અલગથી બનાવવામાં આવ્યા નથી પણ સંપૂર્ણ શ્રેણી તરીકે બનાવવામાં આવ્યા છે.

મલુટી ગામ શા માટે ખાસ છે…
એક સમયે આ ગામમાં 108 મંદિરો અને 108 તળાવ હતા. આ આખું ગામ મંદિરોનું ગામ કહેવાતું. ધીરે ધીરે, જાળવણીના અભાવે, અહીંના ઘણા મંદિરો નાશ પામ્યા. વર્ષ 2015 માં, રાજ્ય સરકારની પહેલ પર, કેન્દ્ર સરકારે મલુટી ગામના નવીનીકરણની કામગીરી હાથ ધરી હતી. અહીં, 108માંથી, ફક્ત 72 મંદિરો તેમના મૂળ સ્વરૂપમાં ટકી શક્યા છે, બાકીના સમયના વિનાશમાં નાશ પામ્યા હતા. તેવી જ રીતે અહીં આવેલા કુલ 108 તળાવોમાંથી માત્ર 65 તળાવ બચ્યા છે, બાકીના અદ્રશ્ય થઈ ગયા છે.

ગામમાં સ્થિત પ્રાચીન શિલાલેખો અનુસાર, આ મંદિરોનું નિર્માણ 1720માં શરૂ થયું હતું અને 1845માં પૂર્ણ થયું હતું. બાંગ્લા, સંસ્કૃત અને પ્રાકૃત ભાષાઓમાં શિલાલેખો પર મંદિરોના નિર્માણની માહિતી આપવામાં આવી છે. આ મંદિરો રાજા બાજ બસંત રાય અને રાજા રાખડ ચંદ્ર રાય અને તેમના વંશજો દ્વારા બનાવવામાં આવ્યા હતા.

આ મંદિરો નાની ઈંટોથી બનેલા છે. મંદિરોની લઘુત્તમ ઊંચાઈ 15 ફૂટ અને મહત્તમ ઊંચાઈ 60 ફૂટ રાખવામાં આવી છે. આ મંદિરો ટેરાકોટા શૈલીમાં બનાવવામાં આવ્યા છે. રામાયણના વિવિધ એપિસોડ્સ મંદિરોની બહાર પણ બનાવવામાં આવ્યા છે, જે માટીમાં શેકવામાં આવેલા મોટા માટીના ફ્રેમ્સ પર બનાવવામાં આવ્યા છે.

હિન્દુ ધર્મમાં પૂજનીય ગણાતા લગભગ તમામ દેવી-દેવતાઓના મંદિરો અહીં જોવા મળશે. મલુટી ગામની આસપાસ ભગવાન વિષ્ણુ, ભગવાન શિવ, કાલી, દુર્ગા, મનસા દેવી, ધર્મરા અને મા મૌલિક્ષા દેવીના મંદિરો બનાવવામાં આવ્યા છે. આ ગામને યુનેસ્કોની વર્લ્ડ હેરિટેજ યાદીમાં સામેલ કરવા રાજ્ય સરકાર પ્રયાસો કરી રહી છે. વર્ષ 2015માં અમેરિકાના તત્કાલિન વડાપ્રધાન બરાક ઓબામા પણ અહીં આવીને આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા હતા.